Men gan cao: triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
Khi cuộc sống hiện càng phát triển cũng đồng nghĩa nhiều bệnh lý về GAN tăng cao như: Men gan tăng cao, mỡ máu cao, nóng gan hay nóng trong người…. Đã có nhiều người xét nghiệm mới biết mình bị men gan cao mà không hay biết, việc bị men gan tăng cao rất nguy hiểm. Hôm nay chúng tôi chia sẻ thông tin về căn bệnh này để bạn đọc có thể ìm hiểu và hiểu tình trạng sức khỏe của mình.
Bệnh men gan cao là gì?
Men gan là một chất men có nhiều trong tế bào gan gọi là alanine aminotransferases (viết tắt là ALT), khi tế bào gan bị hư hại thì chất này được hòa vào trong máu nhiều hơn nên khi Bác sĩ cho bạn xét nghiệm máu mà thấy chất này tăng lên chứng tỏ gan của bạn đang bị hư hại.
Men gan tăng cao là hiện tượng gan bị tổn thương và gây nên những bất ổn trong cơ thể, mức độ men gan tăng cao nhẹ hoặc là nặng tùy thuộc vào mỗi một thời điểm cũng như thân thể của mỗi người, có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh men gan cao, có thể là bởi vì 1 số căn bệnh về gan gây nên như: viêm gan cấp tính, viêm gan mạn tính, ngộ độc tế bào gan, gan nhiễm mỡ độ 1, gan nhiễm mỡ độ 2, gan bị nóng ….
Men gan đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi con người, nó nằm trong tế bào gan và tham gia vào quá trình chuyển hóa quan trọng các chất trong cơ thể. Vì vậy khi men gan tăng cao đột biến tiềm tàng nhiều nguy hại, kéo theo nhiều bệnh lý về gan như Viêm gan siêu vi A, Gan nhiễm mỡ và ngược lại.
Các chỉ số men gan , như thế nào bị men gao cao?
Men gan bình thường là men gan có các chỉ số xét nghiệm đạt:
- AST: 20 – 40 UI/L.
- ALT: 20 – 40 UI/L.
- GGT: 20 – 40UI/L.
- Phosphatase kiềm: 30 – 110 UI/L.
Khi một hoặc nhiều enzym trong tế bào gan có giá trị cao hơn mức bình thường, thì bạn sẽ được chẩn đoán là đã bị men tăng gan cao. Tình trạng này thường phản ánh có một lượng tế bào gan đang bị tổn thương và hủy hoại. Chỉ số này càng cao, đồng nghĩa với việc nhu mô gan bị tổn thương càng nhiều. Điều đó có nghĩa là, khi men gan tăng từ 1-2 lần là ở mức độ nhẹ, tăng từ trên 2 -5 lần là ở mức độ trung bình và tăng trên 5 lần là ở mức độ nặng.
Với từng chỉ số liên quan đến men gan sẽ có sự thay đổi khác nhau, và cũng nhờ vào sự thay đổi của từng chỉ số mà xác định được một số nguyên nhân gây bệnh lý từ đó có biện pháp chữa trị đúng đắn nhất.
Một điều bạn cần chú ý là 1 số loại enzyme trên không chỉ có ở tế bào gan mà nó còn ở nhiều một số cơ quan khác nên tình trạng men gan cao chỉ phản ánh lá gan không còn khỏe mạnh mà thôi.
Triệu chứng khi bị men gan cao
- Các triệu chứng khi bị men gan cao rất nghèo nàn. Người bệnh chỉ thấy hơi đau ở hạ sườn phải, bụng trướng nhẹ, xuất hiện sự giãn các vi mạch ở cổ, mặt… Nhiều trường hợp dù bị men gan rất cao nhưng không có các triệu chứng lâm sàng, người bệnh vẫn lao động, học tập bình thường.
- Giai đoạn này có thể chỉ vài tuần, có khi kéo dài vài tháng, thậm chí vài năm. Vì không có biểu hiện rõ rệt nên người bệnh chủ quan, không đi khám, không có chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý. Nhiều người vẫn dùng rượu bia, thuốc lá, sử dụng những chất không có lợi cho gan… làm cho bệnh càng có cơ hội bùng phát mạnh ở giai đoạn tiếp theo. Nếu người bệnh chủ quan và không được chữa trị kịp thờibệnh có thể dẫn đến các biến chứng khó lường cũng như sẽ bỏ qua “thời gian vàng” để điều trị các bệnh lý nghiêm trọng khác về gan như viêm gan mãn, xơ gan, ung thư gan.
Nguyên nhân dẫn tới men gan cao
- Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến việc men gan tăng cao nhưng trong đó viêm gan là nguyên nhân chính. Nồng độ của men gan tăng thường tỷ lệ thuận với mức độ viêm nhiễm của gan. Nghiện rượu, sốt rét, ung thư gan, ngộ độc hoá chất cũng làm cho men gan gia tăng một cách đáng kể. Bệnh về đường mật cũng có liên quan mật thiết với gan, nhất là các bệnh do sỏi đường dẫn mật, giun chui ống mật, viêm đường mật.
- Các nguyên nhân này thường làm cho đường dẫn mật phù nề hoặc tắc nghẽn dịch mật khó lưu thông tác động đến tế bào gan và vì vậy làm cho men gan gia tăng. Ngoài ra người ta cũng nhận thấy có một số nguyên nhân ngoài gan như các bệnh nhiễm khuẩn nặng (bệnh sởi, Rubella, nhiễm khuẩn huyết) hoặc một số thuốc cũng có thể làm gia tăng men gan. Đối với thuốc, có một số có tác động rất lớn đến gan, thậm chí gây độc cho gan, điển hình nhất là một số thuốc chống vi khuẩn lao (INH, rifamixin…), thuốc thuộc nhóm fluoquinolon (ciprofloxacin), acetaminophen (paracetamol, tydol, efferalgan…). Khi ngộ độc do thuốc cũng có thể làm men gan gia tăng.
- Tuy vậy, trong một số trường hợp, mặc dù men gan tăng nhưng không phải từ gan mà bởi các lý do khác, ví dụ hoạt động thể lực mạnh. Vì vậy trong thực tế, người ta thấy rằng khi xét nghiệm máu thấy men gan tăng, nhất là trường hợp men gan tăng cao là cần phải xem xét, cân nhắc kỹ càng hơn và đặc biệt lưu ý đến gan, mật.
Hậu quả của bệnh men gan cao
Trong tạp chí y học Hepatology số tháng 3/2008, W. Ray Kim, M.D., Mayo Clinic và cộng sự báo cáo rằng men gan cao dự báo sẽ giảm dần tuổi thọ, tăng tỷ lệ tử vong từ 21 đến 78%. Men gan cao là dấu hiệu báo động nhiều bệnh lý nghiêm trọng như viêm gan, ung thư gan, viêm cơ, viêm thận mãn, viêm túi mật, nhồi máu cơ tim, động kinh…
- Nếu tình trạng này xảy ra kéo dài mà không điều trị sẽ rất dễ xảy ra các biến chứng như xơ gan, ung thư gan.
- Men gan cao báo hiệu gan đang gặp vấn đề như viêm gan, ung thư gan và những bệnh gây tổn thương gan khác.
- Men gan cao để lâu dài sẽ gây ra giảm tuổi thọ.
Chữa men gan cao – phòng bệnh là chủ yếu
- Tránh xa rượu bia, thuốc lá, là hai món đại kỵ với lá gan. Nếu có lỡ dùng đến thì người bệnh đừng quên tái khám để kiểm tra tình trạng bệnh và nhận đơn thuốc từ bác sĩ
- Áp dụng chế độ dinh dưỡng dồi dào dưỡng chất cần thiết cho tiến trình tái tạo mô gan như lysin trong tảo spirulina, lecithin trong đậu nành, tiền sinh tố A trong dầu gấc, polyphenol trong nấm đông cô…, thay vì hình thức dinh dưỡng kiêng khem khắt khe. Đừng quên, ăn uống thiếu chất cũng là nguyên nhân làm suy yếu lá gan.
- Phối hợp các loại men kháng viêm và kháng oxy hóa như papain trong đu đủ, bromalin trong thơm … trong chế độ dinh dưỡng. Ngay cả việc dùng thuốc có các hoạt chất này cũng là điều nên làm để nhờ đó đồng thời tối ưu hóa hoạt động của hệ miễn dịch.
- Ngủ đủ giấc vì giấc ngủ 8 tiếng chính là cao điểm cho tiến trình phục hồi của lá gan. Các nhà nghiên cứu đã chứng minh là kháng thể chống viêm gan được tổng hợp với vận tốc nhanh gấp 3-5 lần bình thường trong giấc ngủ.
Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy tác dụng hạ men gan của nhiều cây thuốc rõ ràng an toàn hơn thuốc hóa chất, trong đó tiêu biểu củ nghệ với thành phần tinh chất Curcumin trong đó. Theo các công trình nghiên cứu cấp nhà nước và kiểm nghiệm lâm sàng, tinh chất Curcumin trong nghệ giúp chống oxy hóa, giúp tăng bài tiết dịch mật, tiêu hóa chất béo bảo vệ gan. Sản phẩm Liquid Nano Curcumin OIC chiết xuất 100% từ nghệ thiên nhiên, dạng dung dịch có dụng hạ men gan, hỗ trợ điều trị viêm gan virus và ngăn ngừa xơ gan tiến triển. Liquid Nano Curcumin OIC là một giải pháp an toàn và hiệu quả cho nhưng người bị men gan cao, suy giảm chức năng gan, viêm gan virus và xơ gan.